ඔහුගේ මේ විශාල ව්‍යාපාර ජාලය ගොඩනැගුණේ කොහොමද, ඒ ගැන තියෙන කතාබහ මොනවද කියලා අපි බලමු.
ගමන පටන් ගත්තු හැටි: පුංචි ව්‍යාපාරයකින් දැවැන්තයෙකු වූ ගමන
ධම්මික පෙරේරාගේ කතාව ඇත්තටම පටන් ගන්නේ සාමාන්‍ය තැනකින්. ඔහු ජාතික තාක්ෂණික ඩිප්ලෝමා (NDT) වැඩසටහනෙ අත්හැර, 1987 දී තායිවානයේදී තාක්ෂණික පුහුණුවක් ලබාගෙන නැවත ලංකාවට පැමිණියා.
ඔහු මුලින්ම ගමේ ස්ලොට් මැෂින් හදන පුංචි ව්‍යාපාරයක් පටන් ගන්නවා. හැබැයි 1991 දී එවැනි යන්ත්‍ර තහනම් කරපු නිසා, ඔහු කාර් විකිණීම සහ පසුව casino ව්‍යාපාරයට යොමු වෙනවා.
casino ව්‍යාපාරය දැන් ඔහුගේ සහෝදරයන් විසින් කළමනාකරණය කරනු ලබනවා.
මේ සියලු උත්සාහයන් අතරේ, 1999 දී ඔහුට ජාත්‍යන්තර මූල්‍ය අරමුදලේ (IMF) නේවාසික නියෝජිතයෙකු වූ නදීම් උල් හක් (Nadeem ul Haque) හමුවීම ඔහුගේ ජීවිතයේ ලොකුම හැරවුම් ලක්ෂ්‍යය වෙනවා.
ඔහුගෙන් ලැබුණු මඟපෙන්වීම යටතේ, ව්‍යාපාර අත්පත් කරගැනීම් සඳහා ගණිතමය ආකෘති භාවිතා කිරීම සහ අවදානම් කළමනාකරණය වැනි දේවල් ගැන ඔහු ඉගෙන ගන්නවා. ඒ දැනුම පදනම් කරගෙන, ඔහු ව්‍යාපාර අංශ 12ක් ඉලක්ක කරගත් අවුරුදු 20ක පුළුල් ව්‍යාපාර සැලැස්මක් හදනවා.
ඔහුගේ දර්ශනය වුණේ, කෙටි කාලීන ලාභයක් සඳහා කොටස් මිලදී ගැනීම නෙවෙයි, දිගු කාලීනව ව්‍යාපාරයේ පාලනය අරගෙන එය දියුණු කිරීමයි.
ඔහුට අයිති සමාගම් මොනවද?
ධම්මික පෙරේරාගේ ව්‍යාපාර ජාලය ප්‍රධාන හෝල්ඩින්ග් සමාගම් දෙකක් හරහා පාලනය වෙනවා: එකක් Hayleys PLC, අනික Vallibel One PLC.
Hayleys PLC: 1878 තරම් පැරණි ඉතිහාසයක් තියෙන මේ සමාගම 2008 දී ඔහු අතට පත් වෙනවා. Hayleys යටතේ විවිධ අංශ 16කට අධික සමාගම් රාශියක් තියෙනවා. ඒවා අතර Amaya Leisure, The Kingsbury, Hayleys Fabric සහ Singer (Sri Lanka) වගේ ජනප්‍රිය සමාගම් තියෙනවා.
Vallibel One PLC: මෙය 2010 දී ඔහු විසින්ම ආරම්භ කරන ලද ආයෝජන හෝල්ඩින්ග් සමාගමක්. මේක Warren Buffett ගේ Berkshire Hathaway එකට සමාන ආකෘතියක් බව ඔහු සඳහන් කරනවා. Royal Ceramics, LB Finance, සහ Lanka Tiles වැනි සමාගම් පාලනය වෙන්නේ Vallibel One හරහා.
ඊට අමතරව, ඔහුට Pan Asia Bank, Vallibel Finance වැනි මූල්‍ය සමාගම් , සහ Browns Group, Asiri Hospitals, Uni Walkers වැනි වෙනත් අංශවල සමාගම් වලත් සැලකිය යුතු කොටස් තියෙනවා.
පහත වගුවෙන් ඔහුගේ ව්‍යාපාර ජාලයේ ප්‍රධාන සමාගම් කිහිපයක් සහ ඒවා අයත් අංශ ගැන තොරතුරු බලන්න පුළුවන්.
ධම්මික පෙරේරා විසින් සමාගම් අත්පත් කරගැනීම්, වසරත් සමග
ඔහුගේ ව්‍යාපාර ව්‍යාප්තිය පියවරෙන් පියවර සිදු වුණා.
ඔහුගේ ව්‍යාපාර ව්‍යාප්තිය පියවරෙන් පියවර සිදු වුණා.
- 2000 දී: ඔහු පාඩු ලබමින් තිබූ Pan Asia Bank හි බහුතර කොටස් මිලදී ගත්තා.
- 2003 දී: ඔහුගේ Vallibel Holdings සමාගම LB Finance අත්පත් කරගත්තා. ඒ වගේම Royal Ceramics හි ප්‍රධාන කොටස් හිමියා බවට පත් වුණා.
- 2008 දී: ඔහු ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රධානතම සමූහ ව්‍යාපාරයක් වන Hayleys PLC අත්පත් කරගත්තා.
- 2013 දී: ඔහුගේ Vallibel One සමාගම යටතේ තිබූ Royal Ceramics විසින් Lanka Ceramics PLC අත්පත් කරගැනීමෙන් ඔහුට ටයිල් වෙළඳපොළේ ඒකාධිකාරී තත්වයක් ලැබුණා.
- 2017 දී: Hayleys විසින් Singer (Sri Lanka) අත්පත් කරගැනීමත් සමඟ ඔහු එහි සම-සභාපති බවට පත් වුණා.
අලුත්ම ගනුදෙනු සහ අලුත් උපායමාර්ග
2025 දී ඔහු නැවතත් වේගයෙන් ව්‍යාපාර ව්‍යාප්ත කිරීම ආරම්භ කළා.
- 2025 ජූලි: ඔහු සිය Vallibel X ආයෝජන සමාගම හරහා East-West Properties PLC හි 77.4%ක පාලන කොටස් රු. බිලියන 3.2කට අත්පත් කරගත්තා.
- ඒ වගේම: DHT Cement Ltd. හි 51%ක කොටස් ඩොලර් මිලියන 20කට ලබා ගනිමින් සිමෙන්ති කර්මාන්තයටත් පිවිසුණා.
- 2025 සැප්තැම්බර්: LAUGFS Holdings සමාගම සමඟ 50:50 හවුල්කාරිත්වයක් ඇති කරගැනීමට ඔහු කටයුතු කරමින් සිටිනවා. මෙය ඔහුගේ පැරණි උපායමාර්ගයෙන් ලොකු වෙනසක්. කලින් ඔහු කැමති වුණේ සමාගම්වල බහුතර කොටස් (51%ට වැඩි) අරගෙන පාලනය කරන්නයි. හැබැයි දැන් ඔහු වෘත්තීය කළමනාකරණය තියෙන සමාගම් එක්ක සහයෝගයෙන් කටයුතු කිරීමට යොමු වෙනවා.
ධම්මික පෙරේරාගේ ආයෝජන රහස
පෙරේරාගේ ආයෝජන දර්ශනයට අනුව, ඔහු වෙළඳපොළේ කොටස් වෙළෙන්දෙකු ලෙස නොව, ව්‍යාපාර හිමිකරුවෙකු ලෙස කල්පනා කරනවා. ඔහු විශ්වාස කරන්නේ ව්‍යාපාරයක සැබෑ වටිනාකම නිර්මාණය වෙන්නේ, මිලදී ගැනීමෙන් පසුව අභ්‍යන්තර මෙහෙයුම් සහ කළමනාකරණය දියුණු කිරීමෙන් බවයි.
තවත් විශේෂත්වයක් තමයි, ඉෂාර නානායක්කාර වැනි ව්‍යාපාරිකයන් ලාභ නැවත ආයෝජනය කරන අතර, ධම්මික පෙරේරාට අයිති සමාගම් බොහෝ විට ආයෝජකයන්ට ස්ථාවරව ලාභාංශ ගෙවීමට උනන්දු වීම.
ධම්මික පෙරේරාගේ සමාජ බලපෑම
ලංකාවේ ව්‍යාපාරික ක්ෂේත්‍රයේ ප්‍රබල චරිතයක් වුණත්, ඔහු වටා විවාද ගණනාවක්ම තියෙනවා.
ඒකාධිකාරී අවදානම:
ලංකාවේ ඒකාධිකාරී විරෝධී නීතිවල (anti-trust laws) අඩුපාඩුකම් නිසා ඔහුට වෙළඳපොළේ ඒකාධිකාරී තත්වයක් ඇති කරගන්න පුළුවන් වුණා කියලා විචාරකයන් පෙන්වා දෙනවා.
විශේෂයෙන්ම, ලංකාවේ ආර්ථික අර්බුදයේදී ආනයන සීමා කිරීම් නිසා, ඔහුට අයිති සමාගම්වල ටයිල් වෙළඳපොළ කොටස බිම ටයිල් සඳහා 75% දක්වාත්, බිත්ති ටයිල් සඳහා 82% දක්වාත් වැඩි වුණා.
මේ වගේ තත්ත්වයන් නිසා සාමාන්‍ය ව්‍යාපාරිකයෙකුට සාධාරණව තරඟ කිරීම අපහසු වෙනවා කියලා චෝදනා එල්ල වෙනවා.
අවශ්‍යතා ගැටුම (Conflict of Interest):
ධම්මික පෙරේරා අතීතයේ ආයෝජන මණ්ඩලයේ සභාපති (BOI) (2007-2010) සහ ප්‍රවාහන අමාත්‍යාංශයේ ලේකම් (2011-2015) වැනි රාජ්‍ය තනතුරු දැරුවා.
ඔහු BOI සභාපතිව සිටියදී නව ආයෝජන ව්‍යාපෘති සඳහා අනුමත කිරීමේ ක්‍රියාවලිය වෙනස් කළ බවට චෝදනා එල්ල වුණා. ව්‍යාපාරිකයෙක් ලෙස මේ තරම් පුළුල් ව්‍යාපාර ජාලයක් පාලනය කරන අතරතුර ඔහුට රාජ්‍ය ප්‍රතිපත්ති තීන්දු තීරණ ගැනීමේ බලය තිබීම, Conflict of Interest ලෙස සමහරු හඳුන්වනවා.
ඔහුගේ පාර්ලිමේන්තු පත්වීමට එරෙහිව ගොනු කළ පෙත්සම් ශ්‍රේෂ්ඨාධිකරණය විසින් නිෂ්ප්‍රභ කළා , නමුත් එවැනි පෙත්සම් ගොනු වීමෙන්ම මේ පිළිබඳව තිබෙන කනස්සල්ල පැහැදිලි වෙනවා.
කොටස් වෙළඳපොළේ බලපෑම:
ඔහුගේ ගනුදෙනුවක් ගැන ආරංචියක් ආපු ගමන්, කොළඹ කොටස් වෙළඳපොළේ අදාළ සමාගම්වල කොටස් මිල ඉහළ යනවා. East-West Properties ගනුදෙනුවෙන් පසුව, සමස්ත වෙළඳපොළ දර්ශකය (ASPI) පවා ලකුණු 144කින් ඉහළ ගියා.
මෙය කොටස් වෙළඳපොළට ධනාත්මක පෙනුමක් ගෙන ආවත්, සමහරු මේ තත්වය “වෙළඳපොල උද්දීපනයක්” (market hype) ලෙස හඳුන්වමින් පවසන්නේ, සමාගමේ මූලික තත්ත්වය යහපත් නොවුවහොත් මිල නැවත පහළ යනු ඇති බවයි.
ධම්මික පෙරේරා ලංකාවේ ආර්ථිකයේ ප්‍රබල චරිතයක් බවට සැකයක් නැහැ. ඔහුගේ පියවර බොහෝ විට කොටස් වෙළඳපොලට ධනාත්මක උත්තේජනයක් ගෙන එන අතර, සමහර අවස්ථාවලදී දුෂ්කරතා ඇති සමාගම් “බේරා ගැනීමට” පවා දායක වෙනවා.
නමුත් ඔහුගේ වෙළඳපොළ ආධිපත්‍යය නිසා ඇතිවිය හැකි දිගුකාලීන බලපෑම් ගැන විවාදයක් තවමත් පවතිනවා.
