බොහෝ වෙලාවට අපි අපේ මුළු ලිංගේන්ද්‍රියම “යෝනි මාර්ගය” කියලා හඳුන්වනවා. ඒත් ඇත්තටම එහෙම නෙමෙයි. යෝනි මාර්ගය (vagina) කියන්නේ ශරීරය ඇතුළත තියෙන නාලයට විතරයි.
ඒත් බාහිර ලිංගේන්ද්‍රිය (Vulva) කියන්නේ පිටතින් පේන මුළු ප්‍රදේශයටමයි. මේකට, බාහිර තොල් (outer labia), අභ්‍යන්තර තොල් (inner labia), ක්ලිටෝරිස් (clitoris) සහ යෝනි මාර්ගය විවෘත වෙන තැන ඇතුළු කොටස් ගොඩක් අයිතියි.
යෝනි මාර්ගය ගැන ස්වයං පරීක්ෂණයක් කරගන්නේ කොහොමද?
ඔබේ ලිංගේන්ද්‍රිය ගැන හොඳින් දැනගන්න මේක හොඳම ක්‍රමයක්.
සූදානම් වීම:
හොඳ එළියක් සහ දිග හැඬලයක් තියෙන ලොකු කණ්ණාඩියක් ගන්න. ඊට පස්සේ ඇඳේ හාන්සි වෙලා, දණහිස් නවාගෙන පහසු විදියකට ඉන්න.
පරීක්ෂා කිරීම:
- මුලින්ම, mons pubis (pubic hair තියෙන තැන) රතු වෙලාද, කැසීමක් තියෙනවද කියලා බලන්න.
- ඊළඟට, labia (තොල්) පරීක්ෂා කරන්න. ඒවායේ හැඩය සහ ප්‍රමාණය වෙනස් වෙනවා. එකක් අනික් එකට වඩා පොඩි වීම හෝ ලොකු වීම සාමාන්‍යයි.
- ඊට පස්සේ, ඇඟිලි දෙකක් පාවිච්චි කරලා labia minora (අභ්‍යන්තර තොල්) ටිකක් පළල් කරලා බලන්න.
- clitoris එක pink පාටින් සහ පුළුන් කැබැල්ලක හිසක ප්‍රමාණයෙන් විතරක් වෙන්න ඕනේ. ඒකේ ආවරණය ලේසියෙන්ම උඩට යන්න ඕනේ.
- ඊළඟට, urethra (මුත්‍රා මාර්ගය) බලන්න. ඒක clitoris එකට යටින් සහ යෝනි මාර්ගය විවෘත වෙන තැනට උඩින් පිහිටනවා. පොඩි රතු පැහැයක් හෝ පොඩි ශ්‍රාවයක් (discharge) තියෙනවා නම් ඒක සාමාන්‍යයි.
- අන්තිමට, යෝනි මාර්ගය විවෘත වන ස්ථානය හොඳින් බලන්න. එහි මතුපිට අසාමාන්‍ය රතු පැහැයක් තියෙනවද කියලා බලන්න.
මෙහෙම පරීක්ෂණයක් මාස දෙකකට වතාවක් වත් කරන්න. එතකොට ඔබට සිදුවෙන ඕනෑම වෙනසක් ඉක්මනින්ම හඳුනා ගන්න පුළුවන්.
නිරෝගී යෝනි මාර්ගය හදුනා ගන්නේ කොහොමද?
වෛද්‍යවරුන් නිරෝගී යෝනි මාර්ගයක් හඳුනාගන්නේ ප්‍රධාන දේවල් තුනක් බලලා:
1. පෙනුම
- වර්ණය: සාමාන්‍යයෙන් යෝනි මාර්ගය pink පාටයි.
- තෙතමනය සහ ශ්‍රාවය (Discharge): නිරෝගී යෝනි මාර්ගයක් හැමවෙලේම තෙතමනය සහිතයි. සුළු වශයෙන් සුදු පැහැති හෝ පැහැදිලි ශ්‍රාවයක් (discharge) තිබීම සාමාන්‍යයි. ඔසප් චක්‍රය අනුව මේ ශ්‍රාවය වෙනස් වෙන්න පුළුවන්. සමහර වෙලාවට ඝන සහ සුදු පැහැති වෙන්න පුළුවන්, තවත් වෙලාවක පැහැදිලි සහ දියාරු වෙන්න පුළුවන්.
2. සුවඳ
- තමන්ගේම සුවඳ: හැමෝටම තමන්ටම ආවේණික සුවඳක් තියෙනවා. ව්‍යායාම කරලා, ලිංගිකව එක් වුණාට පස්සේ හෝ ඔසප් වෙලාවට සුවඳ ටිකක් වැඩි වෙන්න පුළුවන්. ඒක සාමාන්‍යයි. ඒ සුවඳ වෙනස් කරන්න හදන්න එපා. Douching වගේ දේවල් නම් කරන්නම එපා.
3. වේදනාව
- නිරෝගී ලිංගේන්ද්‍රියක් වේදනාකාරී නොවිය යුතුයි. ලිංගිකව එක් වෙනකොට හෝ සාමාන්‍ය ස්පර්ශයකදී වේදනාවක් එන්න එපා. වේදනාවක් ආවොත් වෛද්‍යවරයෙක් හමු වෙන්න.
යම් ගැටලුවක් තියෙනවා නම් දැනගන්නේ කොහොමද?
ඔබේ සාමාන්‍ය තත්ත්වයෙන් වෙනස්වීමක් දැක්කොත් වෛද්‍යවරයෙක්ට පෙන්නන එක හොඳයි.
පෙනුම
- අලුත් ගැටිති (new bumps): ඔබ ශේව් කරන නිසා හෝ වෙනත් හේතු නිසා පොඩි ගැටිති ඇති වෙන්න පුළුවන්. මේවා දින කිහිපයකින් හොඳ නොවෙනවා නම් වෛද්‍යවරයෙක්ට පෙන්නන්න.
- වෙනස් වූ ශ්‍රාවය:
- කිරි පැනි (cottage cheese) වගේ නම්: ඒක යීස්ට් ආසාදනයක් (yeast infection) වෙන්න පුළුවන්.
- කහ, කොළ හෝ අළු පාට නම්: ඒක බැක්ටීරියා ආසාදනයක් (bacterial vaginosis) හෝ වෙනත් රෝගයක් වෙන්න පුළුවන්.
සුවඳ
- දරුණු හෝ අප්‍රසන්න සුවඳක් දැනෙන්න ගත්තොත් ඒක ආසාදනයක ලක්ෂණයක් වෙන්න පුළුවන්.
වේදනාව
- ලිංගිකව එක් වෙනකොට වේදනාවක්, කැසීමක් හෝ දැවිල්ලක් ආවොත් ඒක අනිවාර්යයෙන්ම වෛද්‍යවරයෙක්ට පෙන්නන්න ඕනේ.
- නිරන්තර කැසීම හෝ දැවිල්ල කියන්නේ සාමාන්‍ය දෙයක් නෙමෙයි.
කොහොම වුණත්, ඔබට යම් සැකයක් හෝ අසාමාන්‍ය බවක් දැනෙනවා නම් වෛද්‍ය උපදෙස් ලබාගන්න එක තමයි හොඳම දේ.
