Air India AI171 ගුවන් යානය කඩා වැටීම මුළු ලෝකයම කම්පා කරපු සිදුවීමක්. මේ සිදුවීමෙන් 290කට අධික පිරිසකට දිවි අහිමි වෙලා තියෙනවා. මේ ගැන අපට මේ වෙනකම් දැනගන්න ලැබුණු තොරතුරු ටිකක් බලමු.

සිද්ධිය මොකක්ද?

ජූනි 12 වන දින දහවල් 1.38ට විතර අහමදාබාද් සර්දර් වල්ලභ්භායි පටේල් ජාත්‍යන්තර ගුවන් තොටුපළෙන් ගුවන්ගත වුණු Air India AI171 යානය, ගුවන්ගත වී මොහොතකින් මේඝානි නගර් ප්‍රදේශයේ නේවාසිකාගාරයකට කඩා වැටිලා තියෙනවා.

Air India ආයතනය තහවුරු කළ විදියට, යානයේ මගීන් 230ක් සහ කාර්ය මණ්ඩලයේ 12 දෙනෙක් හිටියා. මේ මගීන් අතර ඉන්දියානු, බ්‍රිතාන්‍ය, පෘතුගීසි සහ කැනේඩියානු ජාතිකයෙක් හිටියා. මියගිය සංඛ්‍යාව නිල වශයෙන් ප්‍රකාශයට පත් කරලා නැති වුණත්, CNN ආයතනය කියන විදියට මේ සංඛ්‍යාව 290 ඉක්මවලා තියෙනවා.

දිවි ගලවා ගත්ත එකම කෙනා

මේ ඛේදවාචකයෙන් දිවි ගලවා ගත්තේ එක් අයෙක් පමණයි. ඒ බ්‍රිතාන්‍ය ජාතිකයෙක්. ඔහු ඉන්දියානු සම්භවයක් තියෙන කෙනෙක් කියලා සඳහන් වෙනවා. ඔහු මේ සිදුවීම ගැන පසුව කතා කරලා තියෙනවා. යානයේ හිටපු 242 දෙනාගෙන් එකම ජීවතුන් අතර ඉතිරි වුණේ ඔහු විතරයි.

කඩා වැටීමට හේතුව මොකක්ද?

මේ කඩා වැටීමට නිල හේතුවක් තවමත් ප්‍රකාශයට පත් කරලා නැහැ. හැබැයි, විමර්ශකයින් ABC News වෙත තහවුරු කරලා තියෙනවා යානයෙන් “black boxes” දෙකක් හමු වුණා කියලා. මේවා තමයි ගුවන් යානයක සිදුවන සියලුම දත්ත සහ නියමු කුටියේ ශබ්ද පටිගත කරගන්නා උපකරණ.

ගුවන්ගත වීමට පෙර රූපරාමු නිරීක්ෂණය කරනකොට පෙනී ගිහින් තියෙනවා, යානය ගුවන්ගත වුණාට පස්සේ වැඩි උසකට නොගිහින්ම ආපහු පහළට එන්න පටන් අරන් තියෙනවා කියලා.

Air India ආයතනය තහවුරු කරලා තියෙන විදියට, අහමදාබාද් සර්දර් වල්ලභ්භායි පටේල් ජාත්‍යන්තර ගුවන් තොටුපළෙන් ලන්ඩන් ගැට්වික් බලා පිටත් වුණු Boeing 787-8 Dreamliner වර්ගයේ AI171 යානය, ජූනි 12 වනදා දහවල් 1.38ට ගුවන්ගත වෙලා තියෙනවා. ලන්ඩනයට සවස 6.25ට ගොඩ බස්සන්න තිබුණු මේ යානය, ගුවන්ගත වෙලා මිනිත්තු කිහිපයකින් කඩා වැටිලා තියෙනවා.

CNN වාර්තා කළ විදියට, ගුවන්ගත වෙලා තත්පර ගානකින් නියමු කුටියෙන් ගුවන් ගමනාගමන පාලනයට “Mayday” ඇමතුමක් දීලා තියෙනවා. BBC ආයතනයට ලැබුණු CCTV දර්ශන අනුව පෙනී ගිහින් තියෙනවා, යානය තත්පර 30ක් විතරයි වාතයේ රැඳී තිබිලා තියෙන්නේ, ඊට පස්සේ බිමට කඩා වැටිලා.

සිද්ධියෙන් පස්සේ එක් විශ්ලේෂකයෙක් BBC ආයතනයට කියලා තියෙන්නේ, “එයාට එන්ජින් දෙකම නැති වුණා නම් ප්‍රතිචාර දක්වන්න වෙලාවක් තිබුණේ නැහැ” කියලා.

කඩා වැටීම ගැන ආරංචි වුණාට පස්සේ, යානය නේවාසික ප්‍රදේශයකට වැටිලා පුපුරා යන වීඩියෝ කිහිපයක් සමාජ මාධ්‍යවල පළ වුණා. CNBC ආයතනය සමඟ කතා කරපු විශ්ලේෂකයන්, මේ වීඩියෝ දිහා බලලා කියලා තියෙනවා, යානය ගුවන්ගත වුණාට පස්සේ පවා “landing gear” එක පහළට දාලා තිබීම අසාමාන්‍යයි කියලා.

යානය මේඝානි නගර් කියන නේවාසික ප්‍රදේශයට කඩා වැටිලා තියෙනවා. බිම හිටපු අයත් මේ අනතුරට ගොදුරු වෙලා තියෙනවා. යානයේ වැඩි කොටසක් වෛද්‍ය විද්‍යාලයක නේවාසිකාගාරයකට වැටිලා තියෙන අතර, වලිග කොටස කොන්ක්‍රීට් ගොඩනැගිල්ලක සිරවෙලා තිබිලා තියෙනවා කියලා Associated Press වාර්තා කරනවා.

විමර්ශන සිදු කරන්නේ කොහොමද?

අනතුරට හේතුව තීරණය කරන්න විමර්ශකයින් සාධක ගණනාවක් පරීක්ෂා කරනවා. ප්‍රධානම සාක්ෂි තමයි යානයේ “flight recorders” නැත්නම් “black boxes” දෙක. මේවාට යානයේ දත්ත සහ නියමු කුටියේ ශබ්ද පටිගත වෙනවා.

ඉන්දීය නිලධාරීන් ABC News වෙත තහවුරු කළා, යානයෙන් black boxes දෙකම හමු වුණා කියලා. එක් black box එකකට හානි වෙලා තිබුණත්, ඒක භාවිතා කරන්න පුළුවන් කියලා නිලධාරියෙක් කියලා තියෙනවා.

ඉන්දීය සිවිල් ගුවන් සේවා අමාත්‍ය රාම් මෝහන් නායිදු කිංජරපු BBC ආයතනයට කියලා තියෙන්නේ, “මේක විමර්ශනයේ වැදගත් පියවරක්. මේක සිද්ධිය පිළිබඳ විමර්ශනයට සැලකිය යුතු ලෙස උපකාරී වෙයි” කියලා.

සිවිල් ගුවන් සේවා අමාත්‍යාංශය දැන් මේ සිදුවීම විමර්ශනය කරන්න කමිටුවක් පිහිටුවනවා. ඔවුන් ජූනි 13 වන දින නිකුත් කළ නිවේදනයක සඳහන් කරලා තියෙන්නේ, අනතුරේ “මූලික හේතුව” සහ “යාන්ත්‍රික දෝෂ, මානව දෝෂ, කාලගුණික තත්ත්වයන්, නියාමන අනුකූලතාවයන් සහ වෙනත් හේතු ඇතුළු දායක සාධක” තක්සේරු කරන බවයි.

Air India අනතුරින් මියගිය සංඛ්‍යාව කොපමණද?

Air India AI171 යානයේ හිටපු එක් අයෙක් හැර අන් සියලු දෙනාම අනතුරින් මියගිය බව ගුවන් සේවය තහවුරු කරලා තියෙනවා. යානයේ මගීන් 230ක් සහ කාර්ය මණ්ඩලයේ 12 දෙනෙක් ඇතුළුව මුළු පිරිස 242 දෙනෙක් හිටියා. BBC වාර්තා කරන විදියට, මගීන් අතර ඉන්දීය ජාතිකයින් 169ක්, බ්‍රිතාන්‍ය ජාතිකයින් 53ක්, පෘතුගීසි ජාතිකයින් 7ක් සහ කැනේඩියානු ජාතිකයෙක් හිටියා.

“Air India මියගිය අයගේ පවුල්වලට ශෝකය ප්‍රකාශ කරනවා” කියලා ගුවන් සේවය නිවේදනයක් නිකුත් කරමින් කියා සිටියා. “අපගේ උත්සාහයන් දැන් සම්පූර්ණයෙන්ම යොමු වී ඇත්තේ බලපෑමට ලක් වූ සියලු දෙනාගේ, ඔවුන්ගේ පවුල්වල සහ ආදරණීයයන්ගේ අවශ්‍යතා සපුරාලීම සඳහායි.”

යානයේ සිටි අයට අමතරව, යානය නේවාසික ප්‍රදේශයට කඩා වැටීමෙන් බිම සිටි තවත් අය මිය ගියා. සෞඛ්‍ය නිලධාරියෙක් BBC ආයතනයට තහවුරු කරල තියෙනවා, යානය නේවාසිකාගාරය මතට වැටීමෙන් වෛද්‍ය සිසුන් හතර දෙනෙක් ඇතුළුව අවම වශයෙන් ප්‍රදේශවාසීන් අට දෙනෙක් මියගිය බව.

මියගිය අයගේ සම්පූර්ණ ලැයිස්තුව ප්‍රකාශයට පත් කරලා නැහැ. හැබැයි පවුලේ අය සහ ආදරණීයයන් ඔවුන්ව හඳුනාගෙන තියෙනවා.

මේ ඛේදවාචකය මුළු ලෝකයටම විශාල පාඩුවක්. විමර්ශන නිමාවීමෙන් පසුව මේ අනතුරට සැබෑ හේතුව මොකක්ද කියලා අපට දැනගන්න ලැබෙයි.